NGÀY QUỐC TẾ PHỤ NỮ HÀNG HẢI: THÚC ĐẨY BÌNH ĐẲNG GIỚI VÀ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG NGÀNH HÀNG HẢI VIỆT NAM

I. Giới Thiệu

Ngành hàng hải đóng vai trò huyết mạch trong thương mại toàn cầu, vận chuyển khoảng 90% khối lượng hàng hóa thế giới. Tuy nhiên, đây là một lĩnh vực mà sự mất cân bằng giới tính còn rất lớn. Nhận thức được tầm quan trọng của việc trao quyền cho phụ nữ và thúc đẩy bình đẳng giới để phát triển bền vững, Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO) đã có những nỗ lực đáng kể, mà đỉnh cao là việc thiết lập Ngày Quốc tế Phụ nữ Hàng hải (International Day for Women in Maritime – IDWIM) vào ngày 18 tháng 5 hàng năm. Ngày này không chỉ tôn vinh những đóng góp của phụ nữ mà còn là dịp để thúc đẩy các hành động cụ thể nhằm tăng cường sự tham gia, giữ chân và phát triển bền vững cho lao động nữ trong ngành.

Báo cáo này đi sâu tìm hiểu lịch sử hình thành Ngày Quốc tế Phụ nữ Hàng hải, các chương trình và sáng kiến toàn cầu do IMO và các đối tác triển khai, phân tích tác động kinh tế và xã hội của việc thúc đẩy bình đẳng giới trong ngành vận tải biển. Đặc biệt, báo cáo tập trung phân tích tình hình thực tế tại Việt Nam, đánh giá những cơ hội và thách thức đối với phụ nữ hàng hải Việt Nam, từ đó đề xuất các giải pháp khả thi nhằm xây dựng kế hoạch phát triển nguồn nhân lực thuyền viên bền vững, bao trùm và hiệu quả hơn.

II. Lịch Sử Hình Thành Và Phát Triển Ngày Quốc tế Phụ Nữ Hàng Hải (18/5)

Nguồn gốc của Ngày Quốc tế Phụ nữ Hàng hải (IDWIM) gắn liền với những nỗ lực lâu dài của Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO) nhằm thúc đẩy bình đẳng giới trong ngành. Chương trình Phụ nữ Hàng hải của IMO, khởi xướng từ năm 1988, đã đặt nền móng cho việc nâng cao vai trò và sự hiện diện của phụ nữ. Một cột mốc quan trọng là việc lựa chọn chủ đề Ngày Hàng hải Thế giới năm 2019 là “Trao quyền cho phụ nữ trong cộng đồng hàng hải” (Empowering Women in the Maritime Community). Chủ đề này đã tạo động lực mạnh mẽ, nâng cao nhận thức toàn cầu về sự cần thiết phải có một môi trường làm việc không rào cản cho phụ nữ.

Tiếp nối thành công đó, vào tháng 9 năm 2021, Ủy ban Hợp tác Kỹ thuật (TCC) của IMO đã chính thức đề xuất thành lập một ngày quốc tế dành riêng cho phụ nữ hàng hải. Đề xuất này nhận được sự ủng hộ rộng rãi và được Hội đồng IMO thông qua tại phiên họp lần thứ 32 vào tháng 11 và tháng 12 năm 2021. Nghị quyết A.1170(32), được thông qua ngày 9 tháng 12 năm 2021, đã chính thức công bố ngày 18 tháng 5 hàng năm là Ngày Quốc tế Phụ nữ Hàng hải.

Mục tiêu chính của ngày này bao gồm:

• Tôn vinh phụ nữ hàng hải.
• Thúc đẩy việc tuyển dụng, giữ chân và duy trì việc làm bền vững cho phụ nữ.
• Nâng cao vị thế và hình ảnh của phụ nữ trong ngành.
• Tăng cường cam kết của IMO đối với Mục tiêu Phát triển Bền vững số 5 của Liên Hợp Quốc (bình đẳng giới).
• Hỗ trợ giải quyết tình trạng mất cân bằng giới tính hiện tại trong ngành.

Kể từ khi ra mắt, IDWIM đã được tổ chức thường niên với các chủ đề và hoạt động cụ thể, phản ánh một chiến lược ngày càng đi vào chiều sâu nhằm lồng ghép bình đẳng giới vào các khía cạnh cốt lõi của ngành:

• Năm 2022 (Lần đầu tiên):
  • Chủ đề: “Đào tạo – Hiện diện – Ghi nhận: Hỗ trợ môi trường làm việc không rào cản” (Training – Visibility – Recognition: Supporting a barrier-free working environment). Chủ đề này tập trung vào các yếu tố nền tảng cần thiết để phụ nữ tham gia và được công nhận trong ngành.
  • Hoạt động chính: Hội nghị chuyên đề trực tuyến thảo luận về đào tạo, tăng cường sự hiện diện và ghi nhận đóng góp của phụ nữ; thông điệp từ Tổng thư ký IMO Kitack Lim kêu gọi phá bỏ rào cản; chiến dịch truyền thông xã hội mạnh mẽ với hashtag #WomenInMaritimeDay; ra mắt logo chính thức (kết hợp biểu tượng giới tính nữ và mỏ neo); công bố Báo cáo Khảo sát Phụ nữ Hàng hải IMO-WISTA đầu tiên (dữ liệu năm 2021).
• Năm 2023:
  • Chủ đề: ”Huy động mạng lưới vì bình đẳng giới” (Mobilizing networks for gender equality). Chủ đề này chuyển trọng tâm sang hành động tập thể và tận dụng các cấu trúc hỗ trợ hiện có.
  • Hoạt động chính: Hội nghị toàn cầu của các Hiệp hội Phụ nữ Hàng hải (WIMAs) của IMO tại trụ sở IMO, khám phá sự hợp tác giữa WIMAs, WISTA International, Mạng lưới IMOGENder; các phiên thảo luận về chương trình cố vấn, vai trò đồng minh của nam giới, phá vỡ “trần kính”; phát triển dự thảo Chiến lược Toàn cầu cho WIMAs; tiếp tục các hoạt động truyền thông xã hội; công bố Giải thưởng Bình đẳng giới IMO đầu tiên (mở đề cử cho giải thưởng năm 2024).
• Năm 2024:
  • Chủ đề: “Chân trời an toàn: Phụ nữ định hình tương lai an toàn hàng hải” (Safe Horizons: Women Shaping the Future of Maritime Safety). Chủ đề này liên kết trực tiếp bình đẳng giới với một khía cạnh hoạt động quan trọng – an toàn, nhấn mạnh đóng góp của phụ nữ.
  • Hoạt động chính: Hội nghị chuyên đề tại trụ sở IMO tập trung vào việc định hình lại an toàn hàng hải qua lăng kính của phụ nữ, các phương pháp tiếp cận toàn diện về an toàn, trình bày dự án thí điểm Diversity@Sea ; trao Giải thưởng Bình đẳng giới IMO đầu tiên (cho bà Despina Panayiotou Theodosiou); chiến dịch truyền thông xã hội đặt câu hỏi “tương lai của an toàn hàng hải trông như thế nào đối với bạn?”. Chủ tịch WISTA International, bà Elpi Petraki, đã có bài phát biểu khai mạc hội nghị. Nhiều sự kiện quốc gia/khu vực do các chi hội WISTA tổ chức (ví dụ: WISTA Úc/Venezuela).
• Năm 2025 (Kế hoạch):
  • Chủ đề: “Đại dương cơ hội cho phụ nữ” (An Ocean of Opportunities for Women). Chủ đề này hướng tới tương lai, nhấn mạnh tiềm năng và các vai trò mới nổi cho phụ nữ. Chủ đề này cũng liên kết với chủ đề Ngày Hàng hải Thế giới năm 2025: “Đại dương của chúng ta, Nghĩa vụ của chúng ta, Cơ hội của chúng ta”.
  • Hoạt động chính (Dự kiến): Hội nghị chuyên đề tại trụ sở IMO (ngày 16 tháng 5 năm 2025) bao gồm ghi hình podcast trực tiếp, các phiên thảo luận (“Bảo tồn Đại dương: Giới trẻ và Tại sao Sự thay đổi lại Quan trọng”, “Vượt qua Thách thức và Nắm bắt Cơ hội”), trao Giải thưởng Bình đẳng giới IMO 2025 (cho bà Karin Orsel), trình bày kết quả Khảo sát Phụ nữ Hàng hải IMO-WISTA 2024 lần thứ hai, tiếp tục chiến dịch truyền thông xã hội (#WomenInMaritimeDay).

Sự phát triển của các chủ đề qua từng năm cho thấy một chiến lược có chủ ý của IMO nhằm lồng ghép bình đẳng giới sâu sắc hơn vào dòng chảy chính của ngành hàng hải. Từ việc tập trung vào các yếu tố nền tảng (2022), đến việc thúc đẩy hành động tập thể (2023), liên kết với các giá trị cốt lõi của ngành như an toàn (2024), và cuối cùng là hướng tới tiềm năng phát triển trong tương lai (2025). Điều này chứng tỏ nỗ lực không ngừng nhằm đưa bình đẳng giới từ nhận thức trở thành một phần không thể thiếu trong hoạt động và định hướng phát triển của ngành.

Bên cạnh đó, các hoạt động kỷ niệm IDWIM ngày càng có sự tham gia tích cực và tích hợp của các đối tác quan trọng, đặc biệt là Hiệp hội Phụ nữ Kinh doanh và Vận tải biển Quốc tế (WISTA International). Sự hợp tác này, thể hiện qua các cuộc khảo sát chung, sự tham gia của lãnh đạo WISTA tại các sự kiện IMO và hoạt động sôi nổi của các chi hội WISTA quốc gia, giúp khuếch đại tác động của IDWIM, biến nó thành một sáng kiến mang tính ngành nghề thực sự, thay vì chỉ giới hạn ở cấp độ liên chính phủ. Sự phối hợp này là yếu tố then chốt để chuyển hóa các mục tiêu của IMO thành hành động cụ thể trong ngành.

Bảng 1: Tóm tắt Chủ đề và Hoạt động chính của Ngày Quốc tế Phụ nữ Hàng hải (2022–2025)

Năm	Chủ đề	Trọng tâm Hội nghị/Hội thảo chính	Hoạt động/Kết quả chính
2022	Đào tạo – Hiện diện – Ghi nhận: Hỗ trợ môi trường làm việc không rào cản	Thảo luận về đào tạo, tăng cường sự hiện diện và ghi nhận đóng góp của phụ nữ.	Ra mắt IDWIM; Hội nghị chuyên đề trực tuyến; Logo chính thức; Công bố Báo cáo Khảo sát IMO-WISTA 2021; Chiến dịch #WomenInMaritimeDay.
2023	Huy động mạng lưới vì bình đẳng giới	Tầm quan trọng của hợp tác và kết nối mạng lưới (WIMAs, WISTA, IMOGENder); Chương trình cố vấn; Vai trò đồng minh của nam giới; Phá vỡ “trần kính”.	Hội nghị Toàn cầu WIMAs; Phát triển dự thảo Chiến lược Toàn cầu WIMAs; Công bố Giải thưởng Bình đẳng giới IMO (mở đề cử 2024); Chiến dịch #WomenInMaritimeDay.
2024	Chân trời an toàn: Phụ nữ định hình tương lai an toàn hàng hải	Định hình lại an toàn hàng hải qua lăng kính của phụ nữ; Phương pháp tiếp cận toàn diện về an toàn; Dự án thí điểm Diversity@Sea.	Hội nghị chuyên đề; Trao Giải thưởng Bình đẳng giới IMO 2024 (Despina Panayiotou Theodosiou); Hoạt động của các chi hội WISTA; Chiến dịch #WomenInMaritimeDay.
2025	Đại dương cơ hội cho phụ nữ	Bảo tồn Đại dương; Vượt qua Thách thức & Nắm bắt Cơ hội; Podcast trực tiếp.	Hội nghị chuyên đề (16/5); Trao Giải thưởng Bình đẳng giới IMO 2025 (Karin Orsel); Công bố Báo cáo Khảo sát IMO-WISTA 2024; Chiến dịch #WomenInMaritimeDay.

III. Các Sáng Kiến Và Hợp Tác Toàn Cầu Hỗ Trợ Phụ Nữ Hàng Hải

Nỗ lực thúc đẩy bình đẳng giới trong ngành hàng hải không chỉ giới hạn trong khuôn khổ Ngày Quốc tế Phụ nữ Hàng hải mà còn được thể hiện qua một mạng lưới các chương trình, sáng kiến và sự hợp tác đa dạng giữa các tổ chức quốc tế, cơ quan ngành và các công ty.

Vai trò nền tảng của IMO:

Trọng tâm của các nỗ lực này là Chương trình Phụ nữ Hàng hải của IMO, được triển khai từ năm 1988 với khẩu hiệu “Đào tạo – Hiện diện – Ghi nhận”. Chương trình áp dụng cách tiếp cận chiến lược thông qua việc cung cấp học bổng dành riêng cho phụ nữ, tạo điều kiện tiếp cận các khóa đào tạo kỹ thuật cấp cao, và xây dựng môi trường thuận lợi cho việc xác định và lựa chọn phụ nữ vào các cơ hội phát triển nghề nghiệp.

Một thành tố quan trọng của chương trình là việc thành lập và hỗ trợ tám Hiệp hội Phụ nữ Hàng hải (WIMAs) khu vực dưới sự bảo trợ của IMO, bao gồm Châu Phi, các quốc gia Ả Rập, Châu Á, Caribe, Mỹ Latinh, Thái Bình Dương, và hai hiệp hội tập trung vào khu vực Tây và Trung Phi (một cho lĩnh vực cảng và một cho cơ quan quản lý hàng hải). Các WIMAs này, bao phủ khoảng 152 quốc gia và vùng lãnh thổ, đóng vai trò là diễn đàn để phụ nữ kết nối, chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm, thúc đẩy các thực tiễn tốt nhất về bình đẳng giới. Hội nghị Toàn cầu WIMAs năm 2023 là một minh chứng cho vai trò ngày càng tăng của mạng lưới này.

Bên cạnh đó, các cơ sở đào tạo hàng hải toàn cầu của IMO, như Đại học Hàng hải Thế giới (WMU) và Viện Luật Hàng hải Quốc tế (IMLI), đóng vai trò quan trọng trong việc tăng số lượng nữ tốt nghiệp. Đáng chú ý, IMLI là cơ quan đầu tiên của LHQ đưa vào quy chế yêu cầu dành 50% chỉ tiêu cho phụ nữ. Các hội nghị quốc tế do WMU tổ chức, như hội nghị năm 2014 về “Lãnh đạo Toàn cầu” và năm 2019 về “Trao quyền cho Phụ nữ” , cũng góp phần thúc đẩy thảo luận và đề ra các hành động cụ thể.

Các đối tác hợp tác chính:

Sự thành công của các nỗ lực toàn cầu phụ thuộc rất lớn vào sự hợp tác chặt chẽ với các tổ chức ngành.

• WISTA International: Là một đối tác chiến lược quan trọng của IMO. Sự hợp tác này thể hiện rõ nét qua:
  • Các cuộc Khảo sát Phụ nữ Hàng hải IMO-WISTA (thực hiện năm 2021 và 2024), cung cấp dữ liệu nền tảng quan trọng về sự tham gia của phụ nữ. Dữ liệu này là cơ sở để đo lường tiến độ và định hướng các chính sách, chương trình can thiệp.
  • Chương trình Tăng tốc Lãnh đạo Maritime SheEO hợp tác với IMO.
  • Các sáng kiến riêng của WISTA như Cam kết Đa dạng và Hòa nhập, cùng mạng lưới toàn cầu mạnh mẽ với hơn 5.100 thành viên tại 62 quốc gia.
  • Sự tham gia tích cực vào các sự kiện IDWIM hàng năm.
• Phòng Vận tải biển Quốc tế (ICS):
  • ICS công nhận sự cần thiết của đa dạng giới và trao quyền cho phụ nữ.
  • Hợp tác thực hiện Báo cáo Lực lượng Thuyền viên BIMCO/ICS, cung cấp số liệu thống kê quan trọng về thuyền viên nữ.
  • Triển khai các sáng kiến đa dạng của riêng mình: Công cụ Theo dõi Đa dạng (Diversity Tracker), Hiến chương Đa dạng và Hòa nhập Hàng hải, Bộ công cụ Đa dạng và Hòa nhập. ICS cũng đã đề xuất các mục tiêu về tỷ lệ thuyền viên nữ (ví dụ, mục tiêu 12% vào năm 2023, 25% vào năm 2040 được đề cập trong một nguồn tin năm 2020, mặc dù có thể cần cập nhật).
  • Tham gia các hội thảo, sự kiện IDWIM và các dự án như ‘Viết lại lịch sử phụ nữ Hàng hải’.
  • Vận động chống lại quấy rối và bắt nạt.
• BIMCO:
  • Hợp tác thực hiện Báo cáo Lực lượng Thuyền viên BIMCO/ICS.
  • Thiết lập các chỉ số KPI về đa dạng nội bộ và mạng lưới ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị) để hỗ trợ các thành viên.
  • Công khai khuyến khích các thành viên tham gia khảo sát IMO-WISTA.
  • Nhấn mạnh mối liên hệ giữa quá trình chuyển đổi xanh và việc thu hút nhiều phụ nữ hơn vào ngành.
• Liên đoàn Công nhân Vận tải Quốc tế (ITF):
  • Tập trung vào quyền lợi, điều kiện làm việc của thuyền viên nữ và đấu tranh chống phân biệt đối xử, bắt nạt và quấy rối.
  • Vận động thực thi Công ước ILO C190 về Bạo lực và Quấy rối.
  • Thông qua các khảo sát và báo cáo, nêu bật các mối quan tâm cụ thể về sức khỏe và phúc lợi của phụ nữ (quyền riêng tư, cung cấp vật tư vệ sinh, sức khỏe tâm thần, quấy rối tình dục).
• Các tổ chức khác: Không thể không kể đến đóng góp của các tổ chức như Hiệp hội Phụ nữ Hàng hải Thái Bình Dương (PacWIMA), Văn phòng Liên Hợp Quốc về Ma túy và Tội phạm (UNODC) với các chương trình đào tạo nữ sĩ quan thực thi pháp luật hàng hải và đối thoại WinMLE, Mạng lưới Hỗ trợ và Phúc lợi Thuyền viên Quốc tế (ISWAN) trong việc thúc đẩy phúc lợi và nghiên cứu về phân biệt đối xử, các Cơ quan Quản lý Hàng hải Quốc gia (như AMSA của Úc), và nỗ lực của các công ty đơn lẻ (như Maersk, BSM, Synergy Group, Anglo-Eastern, Celebrity Cruises, Chevron, MF Shipping Group…) trong việc thúc đẩy đa dạng, cung cấp PPE phù hợp, đào tạo và xây dựng mạng lưới hỗ trợ.

Việc thu thập và phổ biến dữ liệu một cách có hệ thống, như các cuộc khảo sát IMO-WISTA và báo cáo BIMCO/ICS, đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Những dữ liệu này cung cấp bằng chứng định lượng về khoảng cách giới, thiết lập các tiêu chuẩn để đo lường tiến độ, và định hướng cho các mục tiêu của IDWIM cũng như các sáng kiến của các tổ chức liên quan. Thiếu dữ liệu, các nỗ lực thúc đẩy bình đẳng giới sẽ thiếu cơ sở thực nghiệm và mục tiêu đo lường được, gây khó khăn cho việc biện minh cho các can thiệp và theo dõi thành công. Do đó, các cuộc khảo sát này là yếu tố hỗ trợ quan trọng cho hành động chiến lược.

Rõ ràng, nỗ lực toàn cầu nhằm thúc đẩy bình đẳng giới trong hàng hải đòi hỏi một cách tiếp cận đa chiều, phối hợp hành động ở nhiều cấp độ. IMO cung cấp khuôn khổ pháp lý và chính sách quốc tế. Các cơ quan ngành như ICS, BIMCO, WISTA cung cấp dữ liệu, đặt mục tiêu, tạo bộ công cụ và thúc đẩy mạng lưới. Các công đoàn như ITF tập trung vào quyền lợi, an toàn và chống quấy rối cho người lao động. Các tổ chức phúc lợi như ISWAN giải quyết các nhu cầu cụ thể. Và các công ty đơn lẻ thực hiện các chương trình cụ thể. Cách tiếp cận đa bên này, dù phức tạp, là cần thiết để giải quyết các rào cản văn hóa và cấu trúc sâu xa. IDWIM đóng vai trò là điểm nhấn hàng năm để củng cố sự hợp tác này.

IV. Tác Động Kinh Tế Và Xã Hội: Tại Sao Bình Đẳng Giới Quan Trọng Đối Với Ngành Hàng Hải

Thúc đẩy bình đẳng giới không chỉ là một yêu cầu về mặt đạo đức hay trách nhiệm xã hội, mà còn mang lại những lợi ích kinh tế và hoạt động thiết thực cho ngành hàng hải. Tuy nhiên, việc hiện thực hóa những lợi ích này vẫn đối mặt với nhiều thách thức xã hội dai dẳng.

Thực trạng thống kê:

Sự mất cân bằng giới trong ngành hàng hải là rất rõ ràng. Phụ nữ chỉ chiếm một tỷ lệ rất nhỏ trong lực lượng thuyền viên toàn cầu, ước tính khoảng 1,2% đến 2%. Mặc dù có sự gia tăng đáng kể (45,8% từ năm 2015 đến 2021), con số này vẫn còn quá thấp so với tổng thể lực lượng lao động. Có sự khác biệt lớn giữa các lĩnh vực: tỷ lệ phụ nữ làm việc trên bờ (khoảng 29% theo khảo sát năm 2021, một số lĩnh vực trên 50%) cao hơn nhiều so với vai trò đi biển. Phụ nữ thường tập trung nhiều hơn trên các tàu khách và phà so với tàu hàng.

Lợi ích Kinh tế và Kinh doanh của Đa dạng giới:

Nhiều bằng chứng cho thấy mối liên hệ tích cực giữa bình đẳng giới/đa dạng giới và hiệu quả kinh tế. Các quốc gia có bình đẳng giới cao hơn thường có tăng trưởng kinh tế tốt hơn. Các công ty có nhiều phụ nữ trong ban lãnh đạo/hội đồng quản trị có xu hướng hoạt động tài chính tốt hơn. Đa dạng giới được liên kết với việc tăng lợi nhuận, năng suất, đổi mới sáng tạo và nâng cao khả năng thu hút, giữ chân nhân tài. Các nhóm làm việc đa dạng cũng cải thiện khả năng giải quyết vấn đề và ra quyết định. Ngoài ra, đa dạng giới còn giúp nâng cao hiệu quả hoạt động xã hội của doanh nghiệp và danh tiếng công ty.

Giải quyết Tình trạng Thiếu hụt Lao động:

Việc thúc đẩy phụ nữ tham gia ngành hàng hải có mối liên hệ trực tiếp với việc giải quyết tình trạng thiếu hụt thuyền viên dự kiến (ước tính cần thêm 90.000 sĩ quan vào năm 2026). Khai thác nguồn nhân tài nữ giới không chỉ là mong muốn mà còn là một yêu cầu chiến lược để duy trì hoạt động bền vững của ngành. Châu Phi và phụ nữ được xác định là các nhóm nhân khẩu học quan trọng cho nguồn cung thuyền viên bền vững trong tương lai.

Cải thiện Văn hóa An toàn:

Chủ đề IDWIM 2024 (“Chân trời an toàn”) nhấn mạnh vai trò của phụ nữ trong việc nâng cao an toàn hàng hải. Các góc nhìn đa dạng giúp cải thiện việc nhận diện rủi ro và xây dựng quy trình an toàn hiệu quả hơn. Một môi trường làm việc hòa nhập, nơi mọi người cảm thấy được tôn trọng và an toàn, sẽ thúc đẩy giao tiếp cởi mở và làm việc nhóm hiệu quả – những yếu tố cốt lõi của văn hóa an toàn. Tuy nhiên, việc thúc đẩy vai trò của phụ nữ trong an toàn hàng hải đòi hỏi trước hết phải đảm bảo an toàn và phúc lợi cho chính họ trên tàu. Các vấn đề như quấy rối và phân biệt đối xử tạo ra một môi trường làm việc không an toàn, cả về thể chất lẫn tâm lý, làm suy yếu văn hóa an toàn chung. Do đó, nỗ lực cải thiện an toàn hàng hải phải bao gồm các biện pháp cụ thể để chống lại bạo lực và quấy rối trên cơ sở giới.

Những Thách thức Xã hội Dai dẳng:

Bất chấp những lợi ích rõ ràng, phụ nữ trong ngành hàng hải vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức nghiêm trọng:

• Phân biệt đối xử trên cơ sở giới: Rất phổ biến trên tàu (60% báo cáo trong một khảo sát). Biểu hiện qua sự hoài nghi về năng lực, trả lương không công bằng (chênh lệch 45% được đề cập), bị bỏ qua khi xét thăng tiến, thiếu cơ hội đào tạo.
• Quấy rối và Bắt nạt (bao gồm SASH – Tấn công và Quấy rối Tình dục): Là rào cản lớn. Các khảo sát cho thấy tỷ lệ mắc phải cao (ví dụ: 66% báo cáo đồng nghiệp nam quấy rối đồng nghiệp nữ; 25% cho rằng quấy rối thể chất/tình dục là phổ biến; 31% trong khảo sát của NSU từng bị quấy rối tình dục). Thủ phạm thường là đồng nghiệp nam. Tình trạng báo cáo không đầy đủ là một vấn đề do sợ hãi và thiếu cơ chế báo cáo an toàn.
• Rào cản Văn hóa và Định kiến: Quan niệm cố hữu rằng đi biển là “việc của đàn ông” vẫn tồn tại. Điều này dẫn đến sự loại trừ và gạt ra bên lề.
• Điều kiện Nơi làm việc: Thiếu các tiện nghi phù hợp và nhạy cảm về giới (chỗ ở, thùng đựng rác vệ sinh – 40% không được tiếp cận theo dữ liệu ILO, phòng thay đồ riêng), PPE không vừa vặn.
• Cân bằng Công việc – Cuộc sống: Thời gian dài xa gia đình gây khó khăn đáng kể, đặc biệt đối với các bà mẹ. Thiếu các lộ trình nghề nghiệp linh hoạt hoặc hỗ trợ chuyển đổi lên bờ.
• Cô lập và Sức khỏe Tâm thần: Phụ nữ trải qua sự cô lập nhiều hơn, có thể do lo sợ bị tấn công. Căng thẳng, trầm cảm, lo âu là những thách thức sức khỏe lớn. Lo ngại về tính bảo mật của thông tin y tế.

Vai trò của IDWIM:

Ngày Quốc tế Phụ nữ Hàng hải (18/5) đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao nhận thức về cả lợi ích của bình đẳng giới lẫn những thách thức dai dẳng. Nó huy động các bên liên quan – chính phủ, ngành công nghiệp, cá nhân – hành động để phá bỏ rào cản và thúc đẩy một môi trường làm việc hòa nhập hơn.

Tuy nhiên, tồn tại một nghịch lý rõ ràng: trong khi các lợi ích của đa dạng giới (kinh tế, an toàn, đổi mới) được ghi nhận rộng rãi, thì tốc độ hòa nhập thực tế lại chậm chạp và những trải nghiệm tiêu cực (quấy rối, phân biệt đối xử) vẫn còn phổ biến. Điều này cho thấy nhận thức về lợi ích chưa chuyển hóa hiệu quả thành thay đổi sâu rộng. Sự kháng cự về văn hóa, các rào cản cấu trúc và việc thực thi chính sách chưa đủ mạnh đang cản trở tiến trình, mặc dù đã có những lý lẽ kinh doanh rõ ràng. Do đó, các khuyến nghị cần tập trung vào việc thực thi và thay đổi văn hóa, chứ không chỉ dừng lại ở việc tạo ra chính sách.

V. Bối Cảnh Hàng Hải Việt Nam: Thực Trạng Và Thách Thức Đối Với Phụ Nữ

Việt Nam đã đạt được những tiến bộ đáng kể trong việc xây dựng khung pháp lý và chính sách về bình đẳng giới, nhưng việc áp dụng những tiến bộ này vào ngành hàng hải, đặc biệt là đối với vai trò thuyền viên, vẫn còn đối mặt với nhiều rào cản văn hóa và thực tiễn.

Bối cảnh Quốc gia về Bình đẳng giới:

Việt Nam được quốc tế công nhận về những thành tựu trong thúc đẩy bình đẳng giới, thể hiện qua việc ban hành Luật Bình đẳng giới năm 2006 và các Chiến lược quốc gia về Bình đẳng giới giai đoạn 2011-2020 và 2021-2030. Quốc gia đã thể hiện cam kết mạnh mẽ trong việc thực hiện các mục tiêu quốc tế, bao gồm Mục tiêu Phát triển Bền vững số 5 (SDG 5). Bộ luật Lao động cũng có những quy định cụ thể nhằm bảo vệ quyền lợi lao động nữ, như chế độ thai sản (mở rộng cho cả lao động nam), điều chỉnh tuổi nghỉ hưu, và các biện pháp phòng chống quấy rối tình dục tại nơi làm việc.

Sự tham gia của Phụ nữ trong Ngành Hàng hải Việt Nam:

• Thuyền viên: Một bước đột phá quan trọng là sự xuất hiện của những nữ thuyền viên Việt Nam đầu tiên được cấp Giấy chứng nhận khả năng chuyên môn, sau khi Thông tư 10/2020/TT-BLĐTBXH bãi bỏ các hạn chế trước đây đối với lao động nữ trong hầu hết các công việc trên tàu biển (thay thế Thông tư 26/2013). Những gương mặt tiên phong như Lê Nguyễn Bảo Thư, Hứa Nguyễn Hoài Thương, Phan Thị Như Quỳnh, Nguyễn Thị Tường Vi, phần lớn tốt nghiệp từ các cơ sở đào tạo uy tín như Trường Đại học Giao thông Vận tải TP.HCM, đã mở đường cho phụ nữ tham gia vào lĩnh vực đi biển. Việc này khẳng định rằng với chương trình đào tạo hiện có, lao động nữ Việt Nam hoàn toàn có đủ năng lực làm việc trên các tàu viễn dương.
• Vai trò trên bờ: Phụ nữ Việt Nam đã có sự hiện diện đáng kể trong các vai trò trên bờ, bao gồm logistics, khai thác cảng, hành chính, luật hàng hải, và các vị trí quản lý tại các doanh nghiệp lớn như Tổng công ty Hàng hải Việt Nam (VIMC) và các công ty thành viên (Cảng Hải Phòng, Vinaship, Cảng Đà Nẵng…). Cũng có những phụ nữ giữ vai trò lãnh đạo trong các hiệp hội ngành hoặc đại diện Việt Nam tại các diễn đàn quốc tế.
• Cơ sở Đào tạo: Các trường đại học lớn như Đại học Hàng hải Việt Nam (VMU) và Đại học GTVT TP.HCM đóng vai trò quan trọng trong việc đào tạo nguồn nhân lực cho ngành, bao gồm cả việc thu hút và đào tạo ngày càng nhiều sinh viên nữ. Các trường này cung cấp đa dạng các chuyên ngành đào tạo liên quan đến hàng hải.

Tổng quan về Số liệu:

Một điểm cần lưu ý đặc biệt là sự thiếu hụt các số liệu thống kê cụ thể và toàn diện về số lượng hoặc tỷ lệ phần trăm phụ nữ hiện đang làm việc trong tổng thể ngành hàng hải Việt Nam, đặc biệt là trong vai trò thuyền viên. Mặc dù các số liệu toàn cầu và khu vực cho thấy con số này có khả năng rất thấp, nhưng không có dữ liệu chính xác cho Việt Nam trong các tài liệu tham khảo. Các báo cáo của VIMC chỉ cung cấp tổng số lao động, không phân tách theo giới. Các báo cáo về tai nạn lao động hàng hải của Cục Hàng hải Việt Nam (VINAMARINE) cũng không cung cấp thống kê theo giới. Sự thiếu hụt dữ liệu này là một trở ngại lớn cho việc hoạch định chính sách và theo dõi tiến độ một cách hiệu quả.

Những Thách thức được Xác định tại Việt Nam:

• Định kiến Xã hội và Rào cản Văn hóa: Quan niệm truyền thống cho rằng nghề đi biển chỉ dành cho nam giới vẫn còn rất nặng nề. Điều này tạo ra rào cản tâm lý lớn đối với phụ nữ khi cân nhắc hoặc theo đuổi nghề này. Những người tiên phong cảm thấy áp lực đáng kể.
• Sự E dè của Nhà tuyển dụng: Các công ty tàu biển có thể còn ngần ngại trong việc tuyển dụng thuyền viên nữ, có thể do định kiến hoặc lo ngại về việc phải điều chỉnh cơ sở vật chất trên tàu.
• Điều kiện Làm việc: Môi trường làm việc trên biển vốn khắc nghiệt. Có khả năng thiếu các trang thiết bị, tiện nghi phù hợp với đặc điểm riêng của phụ nữ trên các tàu Việt Nam (suy ra từ bối cảnh toàn cầu và định kiến tại địa phương).
• Khoảng cách giữa Chính sách và Thực thi: Mặc dù luật pháp quốc gia ủng hộ bình đẳng giới và các rào cản pháp lý cụ thể đã được gỡ bỏ (Thông tư 10/2020), việc chuyển hóa chính sách thành thực tiễn rộng rãi và vượt qua sự kháng cự về văn hóa đòi hỏi thời gian và nỗ lực đáng kể.
• Đào tạo và Phát triển Nghề nghiệp: Mặc dù các trường đại học cung cấp chương trình đào tạo, việc đảm bảo đủ cơ hội thực tập đi biển cho nữ sinh viên và tạo ra lộ trình thăng tiến rõ ràng có thể gặp khó khăn, đặc biệt nếu các nhà tuyển dụng còn e dè.

Các Cơ cấu Hỗ trợ và Sáng kiến Hiện có:

• Chính phủ/Cơ quan Quản lý: Các hoạt động của Cục Hàng hải Việt Nam, như tổ chức Tọa đàm “Cùng phụ nữ Việt Nam tiến ra biển lớn” phối hợp với VMU, thể hiện sự ủng hộ chính thức. Việc gỡ bỏ rào cản pháp lý qua Thông tư 10/2020 là một bước tiến quan trọng. Các chính sách chung của chính phủ về bình đẳng giới tạo nền tảng pháp lý.
• Ngành/Doanh nghiệp: Các hoạt động liên quan đến bình đẳng giới của VIMC (ví dụ: hưởng ứng Tháng hành động vì bình đẳng giới). Nỗ lực của các cảng/công ty trong việc ghi nhận và hỗ trợ lao động nữ.
• Giáo dục: Các trường đại học hàng hải cung cấp cơ hội đào tạo.
• Liên kết Quốc tế: Sự tham gia của đại diện Việt Nam vào các sự kiện của IMO và tiềm năng kết nối với WISTA hoặc các mạng lưới quốc tế khác (mặc dù chưa được đề cập rõ ràng trong các tài liệu tham khảo về Việt Nam).

Tình hình tại Việt Nam cho thấy một sự giao thoa phức tạp: một mặt là hệ thống pháp luật quốc gia tiến bộ về bình đẳng giới, mặt khác là sự tồn tại dai dẳng của các định kiến văn hóa mạnh mẽ trong một lĩnh vực đặc thù như hàng hải. Sự xuất hiện của những nữ thuyền viên tiên phong là dấu hiệu tích cực, nhưng cần có sự hỗ trợ mạnh mẽ từ thể chế để biến điều này thành một xu hướng bền vững. Thành công trong việc hòa nhập phụ nữ vào ngành đi biển Việt Nam sẽ phụ thuộc lớn vào các biện pháp chủ động nhằm thu hẹp khoảng cách giữa chính sách và thực tiễn, đặc biệt là nhắm vào việc thay đổi văn hóa và thái độ của nhà tuyển dụng.

Bảng 2: Những Thách thức và Cơ hội chính đối với Phụ nữ trong Ngành Hàng hải Việt Nam

Thách thức	Cơ hội / Cơ cấu Hỗ trợ
Định kiến xã hội và rào cản văn hóa (“nghề của đàn ông”)	Luật pháp quốc gia tiến bộ về bình đẳng giới (Luật BĐG 2006, Chiến lược QG)
Sự e dè của nhà tuyển dụng	Rào cản pháp lý đối với thuyền viên nữ đã được gỡ bỏ (Thông tư 10/2020)
Thiếu hụt dữ liệu thống kê cụ thể về lao động nữ trong ngành	Các cơ sở đào tạo hàng hải uy tín (VMU, ĐH GTVT TP.HCM) cung cấp nguồn nhân lực
Điều kiện làm việc khắc nghiệt, tiềm ẩn thiếu cơ sở vật chất phù hợp	Các sáng kiến của Chính phủ/Cục Hàng hải (ví dụ: Tọa đàm “Cùng phụ nữ Việt Nam tiến ra biển lớn”)
Khoảng cách giữa chính sách và thực thi	Tiềm năng giải quyết tình trạng thiếu hụt thuyền viên
Khó khăn trong đảm bảo thực tập đi biển và lộ trình thăng tiến cho nữ giới	Sự liên kết và tham gia vào các nỗ lực quốc tế (IMO, IDWIM)
Áp lực đối với những người tiên phong	Nỗ lực từ các doanh nghiệp (VIMC, cảng…) trong việc ghi nhận và hỗ trợ lao động nữ

VI. Đề Xuất Cho Kế Hoạch Phát Triển Thuyền Viên Bền Vững Tại Việt Nam

Để xây dựng một lực lượng thuyền viên Việt Nam không chỉ đáp ứng nhu cầu phát triển của ngành mà còn đảm bảo tính bền vững và công bằng, việc lồng ghép bình đẳng giới một cách thực chất là yêu cầu cấp thiết. Dựa trên phân tích bối cảnh quốc tế và thực trạng Việt Nam, các đề xuất sau đây được đưa ra cho các bên liên quan:

Đối với Cơ quan Quản lý Nhà nước (Cục Hàng hải Việt Nam, Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội):

1. Thu thập và Công bố Dữ liệu: Thiết lập cơ chế bắt buộc thu thập và công bố định kỳ dữ liệu phân tách theo giới tính cho tất cả các vị trí trong ngành hàng hải (cả trên biển và trên bờ). Dữ liệu này cần được tích hợp vào các báo cáo ngành hiện có. Việc này nhằm giải quyết tình trạng thiếu hụt dữ liệu nghiêm trọng, tạo cơ sở cho việc hoạch định chính sách dựa trên bằng chứng và đo lường tiến độ. Xây dựng các chỉ số KPI rõ ràng về đa dạng giới.
2. Tăng cường Thực thi Chính sách Chống Quấy rối/Phân biệt đối xử: Ban hành các hướng dẫn chi tiết và cơ chế thực thi mạnh mẽ đối với các chính sách chống quấy rối và phân biệt đối xử trên các tàu mang cờ Việt Nam, phù hợp với Công ước Lao động Hàng hải (MLC) 2006 và có thể tham khảo các nguyên tắc của Công ước ILO C190. Đảm bảo quy trình khiếu nại bảo mật, hiệu quả và không có sự trả đũa.
3. Thúc đẩy Tiêu chuẩn Nơi làm việc Hòa nhập: Xây dựng và khuyến khích áp dụng các tiêu chuẩn về cơ sở vật chất nhạy cảm giới trên tàu (chỗ ở, vệ sinh) và cung cấp trang bị bảo hộ cá nhân (PPE) phù hợp kích cỡ cho thuyền viên nữ. Cân nhắc các biện pháp khuyến khích hoặc quy định để đảm bảo tuân thủ.
4. Tổ chức Chiến dịch Nâng cao Nhận thức: Cục Hàng hải Việt Nam chủ trì, phối hợp với các bộ ngành liên quan, triển khai các chiến dịch truyền thông quốc gia nhằm thách thức các định kiến giới, quảng bá hình ảnh tích cực về nghề đi biển cho phụ nữ, và tôn vinh các tấm gương nữ thuyền viên tiêu biểu. Điều này trực tiếp giải quyết rào cản văn hóa.
5. Rà soát và Đồng bộ Chính sách: Đảm bảo tất cả các chính sách liên quan (lao động, giáo dục, hàng hải) được rà soát và điều chỉnh để hỗ trợ bình đẳng giới một cách nhất quán trong thực tế, loại bỏ các rào cản hoặc định kiến ngầm còn tồn tại. Hỗ trợ các đề xuất chính sách như miễn giảm thuế thu nhập hoặc điều chỉnh bảo hiểm xã hội cho thuyền viên, đảm bảo áp dụng công bằng cho cả nam và nữ.

Đối với Doanh nghiệp Hàng hải và Hiệp hội Ngành (VIMC, VSA, Cơ quan Quản lý Cảng, Hãng tàu):

1. Thiết lập Mục tiêu Đa dạng: Đặt ra các mục tiêu cụ thể (có thể tự nguyện hoặc theo khuyến nghị/quy định) về tuyển dụng và phát triển phụ nữ, đặc biệt trong các vai trò đi biển và vị trí lãnh đạo.
2. Thực thi Chính sách Nhân sự Mạnh mẽ: Áp dụng và thực thi nghiêm ngặt chính sách không khoan nhượng đối với hành vi quấy rối và phân biệt đối xử. Tổ chức đào tạo thường xuyên cho toàn bộ nhân viên (trên bờ và dưới tàu) về nhạy cảm giới và định kiến vô thức.
3. Cải thiện Điều kiện trên tàu: Đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất và cung cấp PPE phù hợp cho thuyền viên nữ.
4. Xây dựng Mạng lưới và Cố vấn: Thiết lập các chương trình cố vấn chính thức, kết nối các chuyên gia giàu kinh nghiệm với các nữ thực tập sinh và sĩ quan trẻ. Hỗ trợ hoặc tạo điều kiện thành lập/củng cố Chi hội WISTA Việt Nam hoặc các mạng lưới tương tự trong nước.
5. Lộ trình Nghề nghiệp Linh hoạt: Nghiên cứu và áp dụng các hình thức hợp đồng linh hoạt hơn, lộ trình nghề nghiệp đa dạng và cơ hội chuyển đổi từ biển lên bờ tốt hơn để tăng cường giữ chân lao động nữ. Đảm bảo chính sách nghỉ thai sản công bằng và không ảnh hưởng đến sự nghiệp.

Đối với Cơ sở Giáo dục và Đào tạo (VMU, Đại học GTVT TP.HCM, các trường dạy nghề):

1. Quảng bá Nghề nghiệp cho Nữ sinh: Chủ động giới thiệu các cơ hội nghề nghiệp đa dạng trong ngành hàng hải (cả trên biển và trên bờ) cho nữ sinh ở bậc phổ thông, nhấn mạnh các tấm gương thành công và xóa bỏ định kiến.
2. Lồng ghép vào Chương trình Đào tạo: Tích hợp các nội dung về nhận thức giới, kỹ năng phòng chống quấy rối, thảo luận về thách thức và cơ hội của phụ nữ vào chương trình giảng dạy hàng hải.
3. Hướng nghiệp và Hỗ trợ: Cung cấp dịch vụ tư vấn hướng nghiệp chuyên biệt cho sinh viên nữ, kết nối họ với các cố vấn trong ngành và các nhà tuyển dụng cam kết về đa dạng giới. Hỗ trợ tìm kiếm cơ hội thực tập đi biển tại các công ty có môi trường làm việc tốt.
4. Phát triển Đội ngũ Giảng viên: Đảm bảo giảng viên được tập huấn về nhạy cảm giới và có đủ năng lực để hỗ trợ sinh viên nữ trong môi trường học tập vốn có truyền thống nam giới chiếm đa số.

Tận dụng Hợp tác Quốc tế:

1. Tham gia Chủ động: Tích cực tham gia Chương trình Phụ nữ Hàng hải của IMO, các hoạt động của WIMAs (nếu phù hợp với khu vực), hỗ trợ và tham gia vào WISTA International, đồng thời thúc đẩy thành lập và phát triển WISTA Việt Nam. Việc này giúp Việt Nam tiếp cận các thực tiễn tốt nhất, mạng lưới và nguồn lực quốc tế.
2. Học hỏi Kinh nghiệm Toàn cầu: Nghiên cứu và điều chỉnh các sáng kiến thành công từ các quốc gia khác và các tổ chức quốc tế (ví dụ: dự án Diversity@Sea, các chương trình của công ty cụ thể).
3. Hưởng ứng IDWIM Quốc gia: Khuyến khích tổ chức các hoạt động kỷ niệm Ngày Quốc tế Phụ nữ Hàng hải (18/5) một cách rộng rãi và ý nghĩa trên toàn quốc hàng năm, sử dụng ngày này làm diễn đàn đối thoại, ghi nhận và làm mới các cam kết hành động.

VII. Kết Luận: Định Hướng Tương Lai Hàng Hải Việt Nam Hòa Nhập Và Bền Vững

Ngày Quốc tế Phụ nữ Hàng hải không chỉ là một sự kiện kỷ niệm đơn thuần, mà còn là lời nhắc nhở thường niên về tầm quan trọng chiến lược của bình đẳng giới đối với sự phát triển bền vững của ngành hàng hải toàn cầu nói chung và Việt Nam nói riêng. Như đã phân tích, việc trao quyền và tạo cơ hội cho phụ nữ tham gia đầy đủ vào mọi khía cạnh của ngành hàng hải mang lại những lợi ích đa dạng, từ nâng cao hiệu quả kinh tế, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, cải thiện văn hóa an toàn, đến giải quyết bài toán thiếu hụt nguồn nhân lực đang ngày càng cấp bách.

Đối với Việt Nam, một quốc gia có bờ biển dài và tiềm năng phát triển kinh tế biển to lớn, việc hòa nhập phụ nữ vào ngành hàng hải không chỉ là thực hiện cam kết về bình đẳng giới mà còn là một cơ hội chiến lược. Đây là yếu tố then chốt để hiện đại hóa ngành, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế, và xây dựng một nguồn nhân lực hàng hải thực sự bền vững, đa dạng và tài năng. Sự xuất hiện của những nữ thuyền viên Việt Nam đầu tiên là minh chứng cho tiềm năng này, nhưng đó mới chỉ là bước khởi đầu.

Để biến tiềm năng thành hiện thực, cần có một nỗ lực phối hợp mạnh mẽ và cam kết lâu dài từ tất cả các bên liên quan. Chính phủ cần tiếp tục hoàn thiện chính sách và tăng cường thực thi, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu và chống phân biệt đối xử. Ngành công nghiệp, bao gồm các doanh nghiệp và hiệp hội, cần chủ động thay đổi văn hóa, thiết lập các mục tiêu đa dạng cụ thể, cải thiện điều kiện làm việc và tạo ra các cơ hội phát triển bình đẳng. Các cơ sở giáo dục đào tạo đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút, đào tạo và hỗ trợ sinh viên nữ. Việc học hỏi kinh nghiệm quốc tế và tham gia vào các mạng lưới toàn cầu cũng là yếu tố không thể thiếu.

Hành trình hướng tới một ngành hàng hải Việt Nam thực sự hòa nhập và bền vững đòi hỏi sự chuyển đổi từ “lời nói đến hành động”. Bằng cách cùng nhau hành động để phá bỏ các rào cản, thách thức định kiến và xây dựng một môi trường làm việc công bằng, tôn trọng, Việt Nam có thể khai thác tối đa tiềm năng của toàn bộ lực lượng lao động, đảm bảo rằng cả nam và nữ đều có thể đóng góp và thành công, đưa ngành hàng hải quốc gia vươn xa trên trường quốc tế.

Seafarer Club biên dịch và tổng hợp nhờ hỗ trợ bởi Gemeni AI

Works cited

1. Thông điệp của Tổng thư ký IMO nhân ngày Quốc tế Thuyền viên, accessed May 3, 2025, https://phcmaritime.com.vn/vi/tin-tuc-hoat-dong/5-thong-diep-cua-tong-thu-ky-imo-nhan-ngay-quoc-te-thuyen-vien.html
2. IMO thành lập Ngày Quốc tế Phụ nữ ngành Hàng hải – Cục Đăng kiểm Việt Nam, accessed May 3, 2025, http://www.vr.org.vn/vn/tin-tuc-su-kien/duong-thuy/imo-thanh-lap-ngay-quoc-te-phu-nu-nganh-hang-hai-9248.html
3. Những thông tin về Ngày Quốc tế Phụ nữ Hàng hải – 18 tháng 5, accessed May 3, 2025, http://cdhh.edu.vn/Tin-tuc/Nhung-thong-tin-ve-Ngay-Quoc-te-Phu-nu-Hang-hai—18-thang-5-148732.html
4. Chúc mừng ngày Quốc tế Phụ nữ ngành Hàng Hải – 18/5 – Cảng Đà Nẵng, accessed May 3, 2025, https://danangport.com/chuc-mung-ngay-quoc-te-phu-nu-nganh-hang-hai-18-5/?lang=en
5. Phụ nữ là một phần không thể thiếu của lực lượng lao động hàng hải và đóng góp to lớn trong lĩnh vực tìm kiếm, cứu nạn – https://vmrcc.gov.vn/, accessed May 3, 2025, https://vmrcc.gov.vn/tin-tuc/phu-nu-la-mot-phan-khong-the-thieu-cua-luc-luong-lao-dong-hang-hai-va-dong-gop-to-lon-trong-linh-vuc-tim-kiem-cuu-nan-1541.html
6. International Day for Women in Maritime 2025, accessed May 3, 2025, https://www.imo.org/en/About/Events/Pages/International-Day-for-Women-in-Maritime-2025.aspx
7. Women in Maritime – DCoC, accessed May 3, 2025, https://dcoc.org/women-in-maritime/
8. Women in Maritime, accessed May 3, 2025, https://www.imo.org/en/ourwork/technicalcooperation/paginas/womeninmaritime.aspx
9. Women in Maritime Survey 2021, accessed May 3, 2025, https://wwwcdn.imo.org/localresources/…_high%20res.pdf
10. Resolution A.1170(32) Adopted on 9 December 2021 INTERNATIONAL DAY FOR WOMEN IN MARITIME, accessed May 3, 2025, https://wwwcdn.imo.org/…mblyDocuments/A.1170(32).pdf
11. ‘From words to action’: Addressing the maritime gender gap, accessed May 3, 2025, https://www.iswan.org.uk/news/from-words-to-action-addressing-the-maritime-gender-gap/
12. Maritime Facts and Figures: WOMEN IN MARITIME, accessed May 3, 2025, https://imo.libguides.com/c.php?g=659460&p=4717027
13. Achieving Gender Equality in Seafaring: An analysis of Stakeholders’ Suggestions – PEARL, accessed May 3, 2025, https://pearl.plymouth.ac.uk/cgi/viewcontent.cgi?article=1113&context=pbs-research
14. Tọa đàm với chủ đề “Cùng phụ nữ Việt Nam tiến ra biển lớn”. – Trường Đại học Hàng hải, accessed May 3, 2025, https://vimaru.edu.vn/tin-tuc/toa-dam-voi-chu-de-cung-phu-nu-viet-nam-tien-ra-bien-lon
15. IMO celebrates inaugural International Day for Women in Maritime, accessed May 3, 2025, https://www.rivieramm.com/news-content-hub/news-content-hub/imo-celebrates-inaugural-international-day-for-women-in-maritime-71181
16. International Day For Women In Maritime (ID4WIM) | FAME, accessed May 3, 2025, https://fame.spc.int/event/content-9
17. Women in Maritime – Visibility, accessed May 3, 2025, https://www.imo.org/en/OurWork/TechnicalCooperation/Pages/Women-in-Maritime-Visibility.aspx
18. International Day for Women in Maritime 2022, accessed May 3, 2025, https://www.imo.org/en/About/Events/Pages/International-Day-for-Women-in-Maritime-2022.aspx
19. International Day for Women in Maritime 2023, accessed May 3, 2025, https://www.imo.org/en/About/Events/Pages/International-Day-for-Women-in-Maritime-2023.aspx
20. Women in Maritime day: networks for gender equality, accessed May 3, 2025, https://www.imo.org/en/MediaCentre/PressBriefings/pages/International-Day-for-Women-in-Maritime-2023.aspx
21. Celebrating IMO’s International Day for Women in Maritime 2023 – Wallem Group, accessed May 3, 2025, https://www.wallem.com/news/imo-international-day-for-women-in-maritime
22. Celebrating IMO International Day for Women in Maritime 2023 – QinetiQ, accessed May 3, 2025, https://www.qinetiq.com/en/blogs/celebrating-imo-international-day-for-women-in-maritime-2023
23. IOPC Funds celebrates the International Day for Women in Maritime, 2023, accessed May 3, 2025, https://iopcfunds.org/news/iopc-funds-celebrates-the-international-day-for-women-in-maritime-2023/
24. IMO Plans Events for International Day for Women in Maritime – Marine Link, accessed May 3, 2025, https://www.marinelink.com/news/imo-plans-events-international-day-women-513534
25. 2025 IMO Gender Equality Award to maritime entrepreneur, accessed May 3, 2025, https://maritime-professionals.com/2025-imo-gender-equality-award-to-maritime-entrepreneur/
26. International Day for Women in Maritime 2024, accessed May 3, 2025, https://www.imo.org/en/About/Events/Pages/International-Day-for-Women-in-Maritime-2024.aspx
27. International Day for Women in Maritime 2024 – YouTube, accessed May 3, 2025, https://www.youtube.com/watch?v=6qeSHfMyYy4
28. IMO International Women in Maritime Day 2024 – IALA WWA Academy, accessed May 3, 2025, https://academy.iala.int/e-bulletin/imo-international-women-in-maritime-day-2024/
29. Celebrating International Day for Women in Maritime – Caribbean Shipping Association, accessed May 3, 2025, https://caribbeanshipping.org/celebrating-international-day-for-women-in-maritime/
30. International Day for Women in Maritime is May 18 – Caribbean Shipping Association, accessed May 3, 2025, https://caribbeanshipping.org/international-day-for-women-in-maritime-is-may-18/
31. International Day for Women in Maritime – WISTA International, accessed May 3, 2025, https://wistainternational.com/event/international-day-for-women-in-maritime/
32. International Day for Women in Maritime 2024, accessed May 3, 2025, https://wistainternational.com/news/international-day-for-women-in-maritime-2024/
33. 16 May – International Day for Women in Maritime event, accessed May 3, 2025, https://www.amsa.gov.au/news-community/events/16-may-international-day-women-maritime-event
34. International Day for Women in Maritime 2024 – WISTA Australia, accessed May 3, 2025, https://wistaaustralia.wildapricot.org/event-5655382
35. International Day For Women In Maritime 2025 And Gender Equality Award Ceremony, accessed May 3, 2025, https://www.wnti.co.uk/event/international-day-for-women-in-maritime-2025-and-gender-equality-award-ceremony/
36. International Day for Women in Maritime, accessed May 3, 2025, https://www.amsa.gov.au/women-maritime/international-day-women-maritime
37. Second IMO-WISTA Women in Maritime Survey seeks industry input – BIMCO, accessed May 3, 2025, https://www.bimco.org/news-insights/bimco-news/2024/20241205-second-imo-wista-survey/
38. Women Seafarers’ Health and Welfare Survey – International Transport Workers’ Federation, accessed May 3, 2025, https://www.itfglobal.org/sites/default/files/resources-files/women-seafarers-health-and-welfare-survey-.pdf
39. Op-Ed: Breaking barriers on the evolving role of women at sea – Marine Log, accessed May 3, 2025, https://www.marinelog.com/news/op-ed-breaking-barriers-on-the-evolving-role-of-women-at-sea/
40. Mừng ngày Quốc tế phụ nữ 8/3 – Những người phụ nữ ở Biển, accessed May 3, 2025, https://htkvn.com/mung-ngay-quoc-te-phu-nu-83-nhung-nguoi-phu-nu-o-bien/
41. Empowering Women in the Maritime Community Feature, accessed May 3, 2025, https://www.wmu.se/news/empowering-women-maritime-community-feature
42. (NEWS) International Day for Women in Maritime 2024, accessed May 3, 2025, https://www.wmu.se/news/women-in-maritime-2024
43. Do we have the courage to inspire? – BIMCO, accessed May 3, 2025, https://www.bimco.org/news-insights/bimco-news/2024/20240514-stinne-interview/
44. WISTA International: Home, accessed May 3, 2025, https://wistainternational.com/
45. ICS – Empowering Women in the Maritime Community | International Chamber of Shipping, accessed May 3, 2025, https://www.ics-shipping.org/resource/ics-empowering-women-in-the-maritime-community/
46. ICS Calls for Increased Female Employment and Diversity for Seafarers – The Maritime Executive, accessed May 3, 2025, https://www.maritime-executive.com/article/ics-calls-for-increased-female-employment-and-diversity-for-seafarers
47. International Chamber of Shipping advocates for gender equality, ESG – Maritime Fairtrade, accessed May 3, 2025, https://maritimefairtrade.org/international-chamber-of-shipping-advocates-for-gender-equality-esg/
48. Breaking waves: Women Pioneers in Maritime Law Enforcement, accessed May 3, 2025, https://www.unodc.org/unodc/frontpage/2024/May/breaking-waves_-women-pioneers-in-maritime-law-enforcement.html
49. All hands on deck: Fostering female inclusivity for a sustainable maritime industry, accessed May 3, 2025, https://globalmaritimeforum.org/insight/all-hands-on-deck-fostering-female-inclusivity-for-a-sustainable-maritime/
50. Vượt định kiến, thuyền viên nữ đi tìm sự khẳng định | Tạp chí Giao thông vận tải, accessed May 3, 2025, https://tapchigiaothong.vn/vuot-dinh-kien-thuyen-vien-nu-di-tim-su-khang-dinh-18396197.htm
51. Diversity, Equity and Inclusion (DE&I) Panel – International Chamber of Shipping, accessed May 3, 2025, https://www.ics-shipping.org/committee/dei-panel/
52. Rewriting women into maritime history | LR – Lloyd’s Register, accessed May 3, 2025, https://www.lr.org/en/knowledge/insights-articles/call-to-change-perceptions-on-historical-role-of-women-in-shipping/
53. tides of discrimination – International Journal of Social Sciences and Management Review, accessed May 3, 2025, https://ijssmr.org/uploads2024/ijssmr07_96.pdf
54. Key report findings: Women seafarers face discrimination and bullying, accessed May 3, 2025, https://www.iims.org.uk/key-report-findings-women-seafarers-experience-discrimination-and-bullying/
55. Women’s Health and Wellbeing | ITF Seafarers, accessed May 3, 2025, https://www.itfseafarers.org/en/issues/women-at-sea/womens-health-and-wellbeing
56. Women’s rights | ITF Seafarers, accessed May 3, 2025, https://www.itfseafarers.org/en/issues/women-at-sea/womens-rights
57. How safety and diversity are linked – BIMCO, accessed May 3, 2025, https://www.bimco.org/news-insights/bimco-news/2024/20240515-women-in-maritime/
58. International Women’s Day 2025: How the maritime industry accelerates action – safety4sea, accessed May 3, 2025, https://safety4sea.com/cm-international-womens-day-2025-how-the-maritime-industry-accelerates-action/
59. Global Impact: Women Leaders Driving Change and Innovation at Chevron, accessed May 3, 2025, https://www.chevronmarineproducts.com/en_mp/home/resources/articles/global-impact-women-leaders-driving-change-and-innovation-at-chevron.html
60. The Importance of Women in the Maritime Industry | Ünoks, accessed May 3, 2025, https://www.unoks.com/en/blog/the-importance-of-women-in-the-maritime-industry
61. Breaking Barriers: Addressing Challenges Faced by Female Seafarers in the Maritime Industry – OneCare Group, accessed May 3, 2025, https://onecaregroup.global/breaking-barriers-addressing-challenges-faced-by-female-seafarers-in-the-maritime-industry/
62. GENDER DIVERSITY IN THE MARITIME INDUSTRY: IMPLICATIONS FOR INDUSTRY SUSTAINABILITY – Selinus University, accessed May 3, 2025, https://www.uniselinus.education/sites/default/files/2025-03/EFIMIA%20TAMARA%20AGATHOKLEOUS.pdf
63. PHỤ NỮ TRONG NGÀNH HÀNG HẢI – Phát triển Bền vững, accessed May 3, 2025, http://www.logisticsxanh.com/phu-nu-trong-nganh-hang-hai-phan-1.html
64. survey on gender equality in the indian maritime industry (2024) – ITF Seafarers, accessed May 3, 2025, https://www.itfseafarers.org/sites/…20%282024%29.pdf
65. Women in Transport: Supporting Women as Leaders and as Employees | ITF, accessed May 3, 2025, https://www.itf-oecd.org/women-transport-supporting-women-leaders-and-employees
66. (NEWS) A Roadmap to Tackle Seafarer Shortages – World Maritime University, accessed May 3, 2025, https://www.wmu.se/news/wmu-roadmap-seafarer-shortages
67. New Report Outlines Roadmap to Tackle Seafarer Shortages – Marine Link, accessed May 3, 2025, https://www.marinelink.com/news/new-report-outlines-roadmap-tackle-524050
68. Bridging the Gap: Addressing Workforce and Skill Shortages in Maritime Shipping, accessed May 3, 2025, https://www.shipuniverse.com/news/bridging-the-gap-addressing-workforce-and-skill-shortages-in-maritime-shipping/
69. The Status of Women within the Maritime Sector – Scientific Research Publishing, accessed May 3, 2025, https://www.scirp.org/journal/paperinformation?paperid=130682
70. Gender-Based Violence and Harassment at Sea – Cornell Law School, accessed May 3, 2025, https://publications.lawschool.cornell.edu/cilj/wp-content/uploads/sites/7/2025/03/LeClercq-final.pdf
71. Nữ thuyền viên đầu tiên quyết xóa định kiến nghề đi biển – Báo Mới, accessed May 3, 2025, https://baomoi.com/nu-thuyen-vien-dau-tien-quyet-xoa-dinh-kien-nghe-di-bien-c37872726.epi
72. Nữ thuyền viên đầu tiên quyết xóa định kiến nghề đi biển – Bộ Giao thông vận tải, accessed May 3, 2025, https://mt.gov.vn/vn/tin-tuc/71366/nu-thuyen-vien-dau-tien-quyet-xoa-dinh-kien-nghe-di-bien.aspx
73. Sửa đổi quy định về sử dụng lao động, Việt Nam đã có những nữ thuyền viên đầu tiên, accessed May 3, 2025, https://laodongcongdoan.vn/sua-doi-quy-dinh-ve-su-dung-lao-dong-viet-nam-da-co-nhung-nu-thuyen-vien-dau-tien-75527.html
74. Vượt định kiến, thuyền viên nữ đi tìm sự khẳng định – Báo Mới, accessed May 3, 2025, https://baomoi.com/vuot-dinh-kien-thuyen-vien-nu-di-tim-su-khang-dinh-c42958284.epi
75. Các vấn đề xã hội liên quan đến phụ nữ và bình đẳng giới trong bối cảnh hiện nay – Thách thức và giải pháp – hoilhpn.org.vn, accessed May 3, 2025, https://hoilhpn.org.vn/web/guest/tin-chi-tiet/-/chi-tiet/cac-van-%C4%91e-xa-hoi-lien-quan-%C4%91en-phu-nu-va-binh-%C4%91ang-gioi-trong-boi-canh-hien-nay-x2013-thach-thuc-va-giai-phap-434501-6601.html
76. Việt Nam với những bước tiến trong bình đẳng giới và thêm quyền cho phụ nữ, accessed May 3, 2025, https://vufo.org.vn/Viet-Nam-voi-nhung-buoc-tien-trong-binh-dang-gioi-va-them-quyen-cho-phu-nu-25-109388.html?lang=vn
77. Việt Nam đề xuất 3 lĩnh vực ưu tiên trong thúc đẩy bình đẳng giới – Báo VietnamPlus, accessed May 3, 2025, https://baomoi.com/viet-nam-de-xuat-3-linh-vuc-uu-tien-trong-thuc-day-binh-dang-gioi-c51691713.epi
78. UN WOMEN TẠI VIỆT NAM, accessed May 3, 2025, https://asiapacific.unwomen.org/sites/default/files/2022-03/vn-UNWomen-Vietnam-Results-2017-2021-TV-compressed.pdf
79. Chính sách của Nhà nước về bình đẳng giới trong lao động. – Cảng hàng không Đồng Hới, accessed May 3, 2025, https://www.vietnamairport.vn/donghoiairport/tin-tuc/hoat-dong-doan-the/chinh-sach-cua-nha-nuoc-ve-binh-dang-gioi-trong-lao-donghach-na-nuoc-ve-binh-dang-gioi-trong-lao-dong-nhu-the-nao
80. Việt Nam lần đầu có thuyền viên nữ – Báo Xây dựng, accessed May 3, 2025, https://www.baogiaothong.vn/viet-nam-lan-dau-co-thuyen-vien-nu-192548060.htm
81. Việt Nam lần đầu có thuyền viên nữ – Cảng Sài Gòn, accessed May 3, 2025, https://saigonport.vn/viet-nam-lan-dau-co-thuyen-vien-nu/
82. Tổng thư ký Tổ chức hàng hải quốc tế (IMO) Kitack Lim cùng đoàn công tác đến thăm Cảng Đà Nẵng – Da Nang Port, accessed May 3, 2025, https://danangport.com/tong-thu-ky-to-chuc-hang-hai-quoc-te-imo-kitack-lim-cung-doan-cong-tac-den-tham-cang-da-nang/?lang=en
83. Nữ công Cảng Hải Phòng kỷ niệm Ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3 và tổ chức các hoạt động thể thao chào mừng Đại hội IV Công đoàn Tổng công ty, accessed May 3, 2025, http://cdhanghaivn.org.vn/news/detail/555/…cong_doan_tong_cong_ty
84. Phụ nữ ngành Hàng hải chuyên nghiệp, duyên dáng, đảm đang và tỏa hương thơm ngát trong vườn hoa Phụ nữ Việt, accessed May 3, 2025, http://cdhanghaivn.org.vn/news/detail/212337/….hoa_phu_nu_viet
85. Phụ nữ Công ty cổ phần cảng Tân cảng-Hiệp Phước: Tự tin, chuyên ngh, accessed May 3, 2025, https://baohaiquanvietnam.vn/tin-tuc/phu-nu-cong-ty-co-phan-cang-tan-cang-hiep-phuoc-tu-tin-chuyen-nghiep-trong-san-xuat-kinh-doanh
86. Nữ cán bộ công đoàn luôn chủ động, dám nghĩ, dám làm vì người lao động – VIMC, accessed May 3, 2025, https://vimc.co/en/nu-can-bo-cong-doan-luon-chu-dong-dam-nghi-dam-lam-vi-nguoi-lao-dong/
87. VIMCMAGAZINEINSIDER32 – Cảng Đà Nẵng, accessed May 3, 2025, https://danangport.com/wp-content/uploads/2024/08/Tap-chi-noi-bo-VIMC-so-32.pdf
88. Cục Hàng hải Việt Nam chúc mừng nữ công đoàn viên nhân Ngày Quốc tế phụ nữ 8/3, accessed May 3, 2025, https://mt.gov.vn/vn/tin-tuc/71913/cuc-hang-hai-viet-nam-chuc-mung-nu-cong-doan-vien-nhan-ngay-quoc-te-phu-nu-8-3.aspx
89. Chuỗi các hoạt động hưởng ứng Ngày Phụ nữ hàng hải quốc tế – 18/5, Ngày Thuyền viên thế giới – 25/6 và Ngày Hàng hải thế giới năm 2024 – 26/9, accessed May 3, 2025, http://www.vimaru.edu.vn/tin-tuc/chuoi-cac-hoat-dong-huong-ung-ngay-phu-nu-hang-hai-quoc-te-185-ngay-thuyen-vien-gioi-256-va
90. Giới thiệu trường đại học Hàng Hải và những thông tin cơ bản cần biết – IELTS Fighter, accessed May 3, 2025, https://ielts-fighter.com/tin-tuc/truong-dai-hoc-hang-hai_mt1641797523.html
91. [2024] Thông báo Tuyển sinh Đại học hệ chính quy năm 2024, accessed May 3, 2025, https://tuyensinh.vimaru.edu.vn/tuyensinh/2024-thong-bao-tuyen-sinh-dai-hoc-he-chinh-quy-nam-2024.vmu
92. Tuyển sinh 2025 Trường Đại học Hàng Hải Việt Nam – Zunia, accessed May 3, 2025, https://zunia.vn/vimaru
93. Chương trình tư vấn tuyển sinh – hướng nghiệp tại trường Đại học Hàng hải Việt Nam – Năm 2016, accessed May 3, 2025, https://tuyensinh.vimaru.edu.vn/tuyensinh/chuong-trinh-tu-van-tuyen-sinh-huong-nghiep-tai-truong-dai-hoc-hang-hai-viet-nam-nam-2016
94. TỔNG CÔNG TY HÀNG HẢI VIỆT NAM – CTCP – Vietstock, accessed May 3, 2025, https://static2.vietstock.vn/data/HNX/2020/BCTN/VN/MVN_Baocaothuongnien_2020.pdf
95. Thông tư 37/2018/TT-BLĐTBXH khai báo điều tra thống kê và báo cáo tai nạn lao động hàng hải mới nhất – Thư Viện Pháp Luật, accessed May 3, 2025, https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Giao-thong-Van-tai/Thong-tu-37-2018-TT-BLDTBXH-khai-bao-dieu-tra-thong-ke-va-bao-cao-tai-nan-lao-dong-hang-hai-405422.aspx
96. BỘ LAO ĐỘNG – THƯƠNG BINH VÀ XÃ HỘI – Số: 37/2018/TT-BLĐTBXH, accessed May 3, 2025, http://tulieuvankien.dangcongsan.vn/Uploads/2019/2/7/21/TT-37-BLDTBXH.pdf
97. BỘ LAO ĐỘNG – THƯƠNG BINH VÀ XÃ HỘI – Cong bao chinh phu, accessed May 3, 2025, https://congbao.chinhphu.vn/tai-ve-van-ban-so-13-2017-tt-bldtbxh-24093-18196
98. Thông tư 13/2017/TT-BLĐTBXH khai báo điều tra thống kê báo cáo tai nạn lao động hàng hải – vanbanphapluat.co, accessed May 3, 2025, https://vanbanphapluat.co/thong-tu-13-2017-tt-bldtbxh-khai-bao-dieu-tra-thong-ke-bao-cao-tai-nan-lao-dong-hang-hai
99. nghiên cứu một số đặc điểm thần kinh — tâm lý của thuyền viên việt nam làm việc trên các tàu vận tải viễn dương năm 2013, accessed May 3, 2025, http://lib.vinimam.org.vn:8080/bitstream/handle/123456789/297/YHVN-2014-Nguyen-Van-Tam%201.pdf?sequence=3&isAllowed=y
100. Ngày Hàng hải thế giới năm 2016 – cơ hội và thách thức đối với thuyền viên Việt Nam, accessed May 3, 2025, https://mt.gov.vn/matgt/tin-tuc/1151/44757/ngay-hang-hai-the-gioi-nam-2016–co-hoi-va-thach-thuc-doi-voi-thuyen-vien-viet-nam.aspx
101. Tin Tổng công ty Hàng Hải Việt Nam, accessed May 3, 2025, http://cdhanghaivn.org.vn/news/default/22/tin_tong_cong_ty_hang_hai_viet_nam
102. Hưởng ứng Tháng hành động vì bình đẳng giới năm 2022 – VIMC, accessed May 3, 2025, https://vimc.co/en/huong-ung-thang-hanh-dong-vi-binh-dang-gioi-nam-2022/

103. Hiệp hội Chủ tàu Việt Nam kiến nghị chính sách hỗ trợ thuyền viên, accessed May 3, 2025, https://laodongcongdoan.vn/hiep-hoi-chu-tau-viet-nam-kien-nghi-chinh-sach-ho-tro-thuyen-vien-73343.html