NGÀNH HÀNG HẢI LOAY HOAY MỞ RỘNG ỨNG DỤNG AI DÙ KỲ VỌNG LỚN

Ngành hàng hải háo hức với AI nhưng vẫn mắc kẹt ở giai đoạn thử nghiệm. Báo cáo Marcura & Thetius 2025 cho thấy thiếu chiến lược và đào tạo cản trở việc nhân rộng.

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang thổi luồng gió mới vào ngành hàng hải, song việc mở rộng quy mô vẫn là thách thức lớn. Báo cáo “Beyond the Hype” do Thetius phối hợp cùng Marcura công bố năm 2025 cho thấy dù 82% doanh nghiệp lạc quan và 81% đã thử nghiệm AI, phần lớn vẫn loay hoay ở giai đoạn ban đầu vì thiếu chính sách, đào tạo và chiến lược triển khai rõ ràng.

Các công ty hàng hải đang bị “kẹt” trong giai đoạn đầu của việc áp dụng AI, khi sự lạc quan lan rộng va chạm với thực tế triển khai, theo nghiên cứu mới nhất của Thetius hợp tác cùng Marcura – nhà cung cấp dịch vụ và công nghệ hàng hải hàng đầu. Báo cáo này tổng hợp hơn 130 phản hồi khảo sát và các cuộc phỏng vấn sâu với chuyên gia trong ngành, cho thấy sự kết hợp vừa háo hức vừa thận trọng: 82% lạc quan về AI và 81% đang chạy thử nghiệm, nhưng 37% từng chứng kiến AI thất bại và chỉ 11% có chính sách chính thức để mở rộng.

Kết quả nghiên cứu chỉ ra sự đồng thuận rõ ràng về các giá trị AI mang lại: 97% thấy AI giúp giảm thủ tục thủ công kém hiệu quả, 87% nhận diện lợi ích trong phân tích hợp đồng thuê tàu (charter party), và trong đánh giá các quyết định hành trình có rủi ro. Tuy nhiên, 69% lo ngại AI có thể bỏ sót cảnh báo quan trọng trong hợp đồng hay lập kế hoạch chuyến đi, dẫn đến rủi ro kinh doanh.

Marcura nhấn mạnh rằng giải pháp AI phải được “huấn luyện” bằng ngôn ngữ và dữ liệu đặc thù hàng hải thay vì sử dụng công cụ chung chung. “Một hệ thống AI chung có thể hiểu SF là standard form, nhưng trong vận tải biển nó lại có nghĩa là stowage factor,” bà Janani Yagnamurthy – Phó Chủ tịch Phân tích tại Marcura cho biết. Chính vì vậy, Marcura đầu tư xây dựng AI chuyên biệt cho hợp đồng, ngôn ngữ và quy trình hàng hải, giúp phát hiện sai sót thực tế và giảm thiểu rủi ro tài chính.

Dù nhiệt huyết cao, 70% chuyên gia khẳng định AI chỉ nên đóng vai trò hỗ trợ, còn quyết định cuối cùng phải do con người đưa ra. Họ lo ngại việc quá phụ thuộc vào AI sẽ làm suy giảm kỹ năng và phán đoán – vốn là tài sản quý giá của những người làm nghề lâu năm.

Một số giải pháp chuyên dụng đã cho thấy hiệu quả. Chẳng hạn, công cụ AI phân tích hợp đồng thuê tàu của Marcura đã giúp một chủ tàu hàng rời tránh thiệt hại tiềm tàng hơn 120.000 USD bằng cách phát hiện 4 điều khoản quan trọng bị thiếu trong dự thảo hợp đồng.

Tuy nhiên, để nhân rộng, ngành hàng hải cần nhiều hơn sự háo hức. Theo báo cáo, 38% chỉ ra rào cản lớn nhất là thiếu đào tạo, và chỉ 17% có quy trình minh bạch để giải thích cách AI ra quyết định. Gần 25% bày tỏ lo ngại rằng các tuyên bố của nhà cung cấp đang vượt xa thực tế triển khai.

Nguồn: Marcura & Thetius AI in Maritime Report 2025

#HàngHải #AIinMaritime #MaritimeIndustry #Shipping #MaritimeInnovation #FutureOfShipping #DigitalMaritime #SmartShipping #ArtificialIntelligence